Waarom zou ik nu nog over mijn jeugd praten?
“We gaan toch niet mijn hele jeugd uitpeuteren hé?”, vraagt Jet voorzichtig bij het intake gesprek.
De problemen waarvoor ze komt lijken helemaal niet met haar jeugd in verband te staan. De problemen zijn van hier-en-nu en tot deze gebeurtenis ging het goed met haar.
Daarnaast is ze niet meer zo piepjong, aan heel veel jeugd gebeurtenissen heeft ze geen herinnering meer. Er is al zoveel gebeurt in haar leven, dat ervaringen uit haar eerste levensjaren al lang niet zoveel zeggingskracht meer hebben. Toch is het een standaard beeld wat mensen soms hebben van psychische hulpverlening: het oude beeld uit de jaren 60 waar mensen op een divan gingen liggen om over hun problemen te praten, waarbij hun ouders het fout hebben gedaan.
Gelukkig zijn psychologen, psychiaters en wetenschappers ervan terug gekomen dat alles aan de jeugd ligt. Niet elke gebeurtenis die je als kind meemaakt heeft levenslange gevolgen. Dat heeft te maken met een heleboel factoren.
Je leeftijd waarop iets is gebeurd bepaald hoeveel taal je aan de gebeurtenis kon geven, hoeveel capaciteit je hersenen hadden om het te begrijpen en te integreren. Het maakt ook uit hoe je bent opgevangen toen er iets gebeurde en hoe de mensen om jou heen hebben gereageerd. Wanneer je ouders rustig blijft, simpele uitleg geeft en warm en troostvol zijn, dan zal hetgeen je hebt meegemaakt niet zoveel indruk maken, als bij een heleboel emotioneel drama waar je als kind niets van begrijpt. Je aard en aanleg is ook van invloed. Het ene kind is nu eenmaal veel prikkelbaarder en eerder bang als het andere kind. Het maakt ook uit hoe vaak iets is gebeurd, in welke situatie het gebeurde, en zo zijn er nog een heleboel factoren die bepalen waarom iets voor jou geen probleem is geworden en voor iemand anders dat wel een probleem kan zijn.
Aan de andere kant is je jeugdtijd ook de periode waarin je een heleboel vaardigheden aanleert. Je vader en moeder geven je boodschappen wanneer ze jou goed en lief vinden. Met een non-verbale frons van je vader weet je als kind precies dat jij fout zit. Daar heb je als kind geen woorden voor maar door te kijken en te voelen, leer je onbewust van het voorbeeld van je ouders. Je ziet hoe ze met andere mensen omgaan, hoe ze meningsverschillen uitpraten of niet, je ziet hoe belangrijk werk is en hoe belangrijk jij als kind bent.
Door het voorbeeld wat je hebt meegekregen leer je normen, waarden en vaardigheden, je eigenwaarde wordt erdoor beïnvloed en het kan bepalend zijn voor de boodschappen die we aan onszelf geven. Die factoren kunnen een bron zijn die jou in het heden verhindert om adequaat met een geheel andere situatie om te gaan.
Ga je dus in therapie over je jeugd praten? Ja en nee.
Het verhaal niet om ‘dat ene snoepje wat je niet mocht hebben’, maar om de ‘emotionele, denk en gevoelsstructuur’ die in jou in je jeugd is ontstaan. Je ‘overlevingsmechanisme’ noemen we dat, want dat is waar je nu last van kan hebben in het heden.
Comments are closed