(Praktijkvoorbeeld van een fictieve cliënt)
Nida heeft tijdens haar jeugd vaak gehoord dat ze zich niet mag aanstellen. Daardoor raapt ze zichzelf bij elkaar en laat niets merken wanneer ze door iemand anders lelijk wordt behandelt.
“Ze moet er niet zo’n drama van maken”, zegt ze tegen zichzelf. Terwijl ze zich van binnen boos en gekwetst voelt gaat ze door alsof er niets gebeurt is.
Na verloop van tijd voelt ze niet meer dat ze boos en gekwetst is. Haar collega’s, familie en zelfs vrienden zullen meestal niet aan haar kunnen zien wat zich aan de binnenkant afspeelt, want ze weet het zelf niet meer. Haar emoties lijken vlak te worden, met uitzondering van heftigere uitbarstingen, waarbij ze zich enorm boos en verdrietig kan voelen. En dat komt natuurlijk niet zo goed uit, want wanneer Nida niet meer zo goed kan functioneren omdat ze af en toe overspoelt wordt door haar boosheid en verdriet, dan kunnen anderen zien ‘dat ze zich aanstelt’!
Dit soort bestraffende opmerkingen die we hebben opgeslagen in onze gedachten, kunnen ons flink klem zetten.
-Het gaat bijvoorbeeld over emoties die we niet goed hebben waargenomen, omdat ‘we ons niet mochten aanstellen’.
-We konden geen passende reactie bedenken als reactie het handelen. Maar omdat ‘we er geen drama van mogen maken’, gaan we ‘en weer door’.
Soms hebben we een heel stelsel aan opmerkingen opgebouwd die ons helpen weg te drukken, wat we hebben besloten ‘wat er niet mag zijn’. Maar dat we onszelf ook nog eens afstraffen op de emoties en gedragingen die feitelijk de einduitslag zijn van het proces, is dubbel zuur.
De boosheid en verdriet hebben ons iets te vertellen.
We zouden geen ‘bestraffende’ gedachten moeten ontvangen voor onze emoties maar liefdevolle acceptatie.
-Soms weten we nu eenmaal niet precies wat we voelen en mogen we onszelf de tijd geven om daar achter te komen. Wegdrukken helpt daar niet bij, acceptatie van onze onwetendheid geeft ons de tijd die nodig is.
-Soms weten we niet hoe we kunnen reageren op het kwetsende gedrag van de ander. De acceptatie ‘dat je het niet weet’ geeft ruimte om daarover na te denken. Wat zou je kunnen doen? Hoe zou een ander reageren? Wat zijn passende woorden voor hetgeen de ander in je teweeg brengt?
-Soms vinden we het lastig dat we bepaalde emoties voelen, maar ze zijn er al en het heeft weinig zin om ‘te doen alsof’ ze er niet zijn. Acceptatie en erkennen dat het er is, vormt de eerste stap die ruimte maakt om te ontdekken hoe je met die lastige emoties kan omgaan.
Acceptatie is de tegenovergestelde beweging van wegdrukken. Acceptatie is ‘in de ogen kijken wat er is’, zonder daar een oordeel aan te verbinden. Met die acceptatie komt er energie vrij om te zoeken naar constructieve manieren om met de kern van de zaak om te gaan, want wegdrukken kost ons een heleboel energie die we beter op een andere manier kunnen inzetten.
Misschien doet het bovenstaande verhaal je denken aan Mindfulness, maar de vaardigheid om op een liefdevolle manier te kijken naar je eigen gevoelens, berust op een breder fundament.
Bij Acceptance & Commitment Therapie (ACT) is ‘acceptatie’ de eerste basisvaardigheid die wordt aangeleerd. ACT is een vorm van Cognitieve gedragstherapie en als methodiek aan gedegen onderzoek onderworpen door 300 Randomized Controlled Trials en daardoor als Evidence Based aangemerkt voor verschillende mentale klachten.
Bronnen:
https://www.actinactie.nl/aia-nieuws/evidence-base-voor-act-meer-dan-300-rcts/
https://www.actinactie.nl/wat-is-act/
Comments are closed